Amasya Gümüşhacıköy ve çevresinde milattan sonra 140 yılı civarında bölgede Roma İmparatorluğu’nun hüküm sürdüğü görülür. Bu yıllarda bölgede kurulan kent Etonia’dır. Etonia dönemin en önemli kentlerinden biridir. Sonraki dönemlerde, 15’inci yüzyılda zamanın beylerinden Celalettin Bey’in hüküm sürdüğü görülür. Osmanlı döneminde bölgedeki gümüş madenlerinin işletmesi Köprülü Mehmet Paşa’nındır. Mehmet Paşa bu bölgede yaşar ve kervansaray, bedesten, hamam ve cami inşa ettirir. Yapıların inşası 1661 yılına kadar sürer. Bu tarihi dönemlerden günümüze ulaşan pek çok eser ilçede ziyarete açıktır.